Kollajen Nedir? Kolajen Ne İçin Kullanılır, Ne İşe Yarar, Nelerde Bulunur?

Kollajen nedir?

Kolajen kemiklerde, kaslarda, ciltte ve tendonlarda yer alan, insan vücudunda en fazla bulunan protein türüdür. Kolajen, bağ ve bağ dokularını oluşturarak cildi toksinlerden ve zararlı etkilerden koruyan bir bariyer görevindedir. Aynı zamanda kolajeni, vücudu bir arada tutan bir yapıştırıcıya benzetebiliriz. Zaten kelimenin aslı da Yunanca “yapıştırıcı” anlamına gelen kólla kökünden gelir. Collagen, vücutta sentezlenebildiği gibi sentetik olarak dış kaynaklardan da alınabilir. İnsan vücudundaki kolajenler güçlü ve esnektir. Hatta bazı kolajen fibril türleri çelikten daha güçlüdür. Kollajenin temel yapı taşı fibroblast denen bağ dokusu hücreleridir. Bu anlamda tırnak ve saçların temel bileşeni olduğu için cilt sağlığı için çok önemlidir.

En az 16 kolajen türünün varlığından söz edilebilse de bunların çoğu Tip-1, Tip-2 ve Tip-3’e aittir. Herbir kolajen türünün farklı yapı ve işlevi vardır.

Son yıllarda kolajenleri daha çok duyar olduk. Özellikle şampuanlarda, vücut losyonlarında ve besin takviyesi olarak kullanılmaya başlanmıştır. Peki bunca popüler olan kolajen, aslında nedir ne için kullanılır ve kullanılmalı mıdır? İşte sizin için kolajen ile ilgili gerçek bilgiler…

Kolajen Ne İşe Yarar?

Kolajenlerin vücuttaki temel görevi cilde güç, esneklik ve sağlamlık vererek cilt yapısını oluşturan bir ağ oluşturmaktır. Kolajeni bir yapıştırıcı gibi düşünebiliriz demiştik. Bu anlamda bakarsak kolajen olmadan vücudumuzu çeşitli parçalarının bir arada duramayacağını düşünebiliriz. Kemik ve kasları bir arada tutarak organlarımızı koruyan kolajen, cilt elastikiyetini de artırır. Aynı zamanda kolajenin birçok takviye ve cilt bakım ürününde bulunmasının temel sebebi kolajenin ölü deri hücrelerinin yenilenmesinde ve yenilenmesinde oynadığı roldür.

Kolajen, tırnakları güçlendirir ve saç dökülmesini önler. Diş sağlığı açısından da son derece faydalı olan kolajen, diş eti çekilmesine, diş eti kanamalarına karşı vücudu destekler.  

Kolajen takviyesini gerekli kılan en önemli özelliklerden biri ise kolajen üretiminin yaş ilerledikçe azalmasıdır. Yaşlandıkça kolajen üretimi azaldığı için derinin yapısal bütünlüğü bozulmaya başlar ve kırışıklıklar oluşur. Vücuttaki kolajen üretiminin azalmasıyla dışardan takviye edilmezse ciltteki kolajen miktarı azalacağı için cilt yumuşaklığını, elastikiyetini ve sıkılığını kaybeder.

Bazı Kolajen Türleri

• Tip 1: Tüm kolajen çeşitleri arasında insan vücudunda en fazla miktarda bulunanıdır. Cilde gerginlik ve elastikiyete verir, kemikleri destekler ve dokuları bir arada tutar.
• Tip2: Bağ dokularda kıkırdak yapımına katkıda bulunarak, eklem sağlığımızı gözetir.
• Tip3: Kalp kan damarlarını ve kan dokusunu oluşturma, cilde esneklik ve sıkılık kazandırma gibi pek çok görevi vardır.
• Tip4: Sindirim ve solunum organlarımızın yüzeylerini oluşturan tip 4 kolajen, kas, yağ ve organları çevreleyen bazal laminanın oluşumunda önemli bir rol oynar.
• Tip5: Plasentadaki doku ve hücre yüzeyinin oluşumundan sorumludur. Hamilelikte rahim içerisinde bebeğe oksijen ve besin sağlamak için gelişen organın yüzeyini yapar. Aynı zamanda atıkları da temizler.
• Tip10: Eklem kıkırdaklarının yanısıra yeni kemiklerin oluşumunda da görev alır. Kemik kırıklarını iyileştirir ve sinovyal eklemleri onarır.

Kolajen hangi besinlerde bulunur?

Kolajen hayvansal gıdaların bağ dokularında bulunur. Kemik suları en zengin kolajen kaynaklardır. Yine diğer hayvansal gıdalar da kolajen içerir: kırmızı et, balık, tavuk eti, süt ürünleri ve yumurta… Hayvansal gıdalar yalnızca vücuda direkt kolajen takviyesi yapmakla kalmaz aynı zamanda içeriğindeki besinler ile vücutta kolajen üretilmesini de kolaylaştırır.

Kolajen Eksikliği Nasıl Anlaşılır? Kolajen Eksikliğinin Sebepleri Nelerdir?

Vücutta kolajen yakıcı bazı davranışlardan kaçınmak gerekir:

• Çok fazla şeker ve rafine karbonhidrat tüketmek: Şeker kolajenin kendini onarma yeteneğini zedeler. Şeker ve karbonhidrat tüketimini en aza indirmelisiniz.
• Çok fazla güneş ışığı almak: Güneş ışığındaki ultraviyole ışınlar (UV), kolajen üretimini azaltabilir. Sık sık ve aşırı güneş ışığına maruz kalmaktan kaçınmalısınız.
• Sigara içmek: Sigara kolajen üretimini azaltır ve yara iyileşmesini geciktirerek kırışıklıklara neden olabilir.

Kolajen eksikliği belirtileri

• Tırnakların ve saçın sağlıksız olması, kolay kırılması
• Ciltte erken yaşta kırışıklık oluşmaya başlaması
• Yorgunluk ve kas güçsüzlüğü
• Eklem ağrıları

Bununla birlikte bu belirtiler varsa mutlaka kolajen eksikliği vardır demek doğru değildir. Bu belirtilerin bir veya birkaçı uzun süreli yaşanırsa doktora başvurmakta fayda vardır.